Beeldrijm 2 Special Award 2019
Sijtse Keur & Karel Appel
door Anita Schuurman, kunsthistorica
De mannetjes in het werk van Sijtse Keur kijken je met grote ronden ogen vanuit een wild landschap aan. De dikke klodders verf en de verschillende manieren van het aanbrengen ervan geven het werk een expressieve lading, het doet wat met je. De ronde ogen van de mannetjes van Sijtse Keur doen denken aan de ronde ogen van de figuren van Karel Appel (1921), wiens werk op meerdere vlakken overeenkomsten toont met dat van Keur.
 |
 |
|
|
Sijtse Keur, Mannetjes Foto: Photowork |
Karel Appel, Mensen, vogels en zonnen, 1954. Olieverf op doek. Tate Gallery. |
Appel vormde zijn composities door olieverf aan te brengen met kwasten, een paletmes en zelfs door verf direct uit de tube op het doek te smeren. Appel was onderdeel van de Cobra-beweging, die te omschrijven is als een protestgroep tegen de schilderkunst. De Cobra-kunstenaars keerden zich in de jaren na de Tweede Wereldoorlog namelijk tegen de heersende theoretische stijl van het surrealisme en gingen juist spontane en fantasierijke werken maken. De beweging kenmerkt zich door het experimenteren met materialen en technieken. Dit is goed terug te zien in de werken van Appel, die met hun dikke verftoets en rommelige composities doen denken aan kindertekeningen. Er is lang gedacht dat Appel geen vooropgezet plan had wanneer hij begon aan een schilderij, ‘ik rotzooi maar wat an’ is dan ook een van zijn meest bekende uitspraken. Maar niets is minder waar, Appel deed juist veel voorstudies en zijn schilderijen zijn goed doordacht en gepland.
Dit is ook te zien in het werk van Sijtse Keur. Zijn werk is niet alleen een spontane uiting van de kunstenaar, maar er is duidelijk goed nagedacht over de compositie, kleur en licht-donker verhoudingen. De verf is niet klakkeloos op het doek gesmeten, maar elke streek is met aandacht neergezet. Keur laat zich in zijn schilderijen niet beperken tot slechts een kwast of maar één medium. Zijn werk draagt daarom net als dat van Appel een rebellie in zich. Het keert zich tegen wat als conventioneel mooi gezien wordt en toont daarentegen juist schoonheid in het ruwe, rauwe en pure. Het toont een totaal eigen wil die zich niets aantrekt van de normale gang van zaken. Wie zegt dat je alleen de haren van een kwast kan gebruiken om te schilderen? Het is deze opstandigheid die Sijtse Keur en Karel Appel beide weten te vangen in hun schilderijen en waardoor het zo’n plezier geeft wanneer je naar ze kijkt.
Het werk van Sijtse Keur maakt onderdeel uit van de Special Award 2019 expositie in de Nicolaïkerk in Utrecht (naast het Centraal Museum), t/m 15 september 2019.