Special Arts

A | A | A
Stichting Special Arts Nederland  T: 033 432 80 33  E: info@specialarts.nl
Home Agenda Nieuws Organisatie Downloads Contact ANBI Links Sitemap Colofon

 

Beeldrijm 1 Special Award 2015
De stad als onderwerp: Jefke Dijkstra en Hans Wilschut

door Else Siemerink

 

 

Met de grootste concentratie gaan ze te werk. Eindeloos geduld hebben ze, om de juiste lijn te tekenen of om tot de perfecte sluitertijd te komen. Ze leggen op dezelfde manier de stedelijke omgeving vast. De een met foto’s en de ander met tekeningen.

 

Blauwpaarshuis_Jefke Dijkstra   Perforated_perspective_Hans Wilschut
Jefke Dijkstra, Blauwpaarshuis  

Hans Wilschut, Perforated perspective

Foto: via website Boijmans van Beuningen

 

Hans Wilschut (1966) staat bekend om zijn fotografie van overweldigende stadsgezichten. Op zijn foto’s zien we het urbane landschap dat onder druk van de globalisering aan het veranderen is. De economische, demografische en culturele veranderingen zijn voelbaar in de foto’s. De hoge gebouwen schieten als wortels uit de grond en wringen zich tegen elkaar aan, verdrukken elkaar om een plek te veroveren in het dichtbebouwde grid van de stad. Ondanks de verticale lijnen van de wolkenkrabbers zijn de horizontale lijnen in de foto’s sterk aanwezig. Ze geven ze je een gedrongen gevoel; geen hoge plafonds en ruime kamers, maar op elkaar gedrukte verdiepingen. Zoveel mogelijk kamers om al die miljoenen mensen een plek te geven.

 

Jefke Dijkstra (1973) maakt tekeningen waarin de stedelijke omgeving ook het onderwerp is. Huizen, steden, de skyline: alle gezichten van een stad legt zij vast in een zorgvuldig lijnenspel. Horizontale en verticale vlakken lopen in elkaar over en zo kan de kijker de stad tegelijkertijd vanuit verschillende perspectieven bekijken. De abstracte composities bestaan uit kleurrijke vlakken en roepen een herkenbaar beeld op van de dagelijkse leefomgeving. De stad wordt vanuit een gevoel getekend, waardoor de rationele structuren alsnog een warmte uitdragen. In haar werk schept Dijkstra orde in een chaos waardoor haar tekeningen rust en harmonie uitdrukken. Zelfs de wolken en de golven zijn geordend en vormen samen met de infrastructuur van de stad een bijzondere compositie.

 

Op de foto én in het schilderij lijkt de nacht te zijn gevallen. Natuurlijk licht zien we niet, maar enkel het kunstlicht dat uit de ramen van de gebouwen komt, of de verlichting op straat. Deze kunstmatige wereld is helemaal door de mens geconstrueerd. Door stadsplanners samengesteld om een ultieme infrastructuur te creëren waar iedereen optimaal kan wonen en werken. Door de stilte lijkt het echter wel een buitenaards landschap.

 

Maar objectieve registraties van de omgeving zijn het niet. Tussen het geweld van beton, staal en glas voelen we juist ook de menselijke factor. En hoewel we in beide werken geen mensen kunnen waarnemen, is de aanwezigheid er toch. De werken geven weer hoe mensen leven, hoe ze hun omgeving vormgeven en hoe ze die bewonen. Temidden van de stedelijke chaos maakt de mens zich kenbaar. We kunnen ons voorstellen dat ze achter de ramen zitten, net het licht aan hebben gedaan of over de straten op weg naar huis zijn.

 

Overeenkomstig is dat de werken van beide kunstenaars een sterk subjectief karakter hebben. Zowel Wilschut als Dijkstra zijn in dialoog met hun omgeving. Ze lijken te communiceren met hun onderwerp en de perfecte manier te vinden om deze vast te leggen. Door goed te kijken en denken over de ruimte maken ze werken waarin het ritme van de stad zichtbaar wordt: het ritme wat zij erin ontdekken. Ze lijken zich af te vragen wat de positie van de mens is in een stad en hoe de orde en chaos waarin de mens zich beweegt treffend vastgelegd kan worden.

 

Hans Wilschut begon zijn kunstenaarscarrière met schilderen, maar dat paste eigenlijk niet bij hem. Hij vond verf maar vies. Toen heeft hij de camera opgepakt en de rest is geschiedenis. Tekenen en schilderen past Jefke Dijkstra daarentegen heel goed en ze weet met deze techniek precies haar visie op de omgeving over te brengen.

 

 

 

Het werk van Jefke Dijkstra maakt onderdeel uit van de Special Award 2015 expositie Museum Jan van der Togt in Amstelveen, t/m 6 december 2015