Blog
Opening Outsider Art Museum en galerie

door Else Siemerink

 

 

Woensdag 16 maart 2016 was een goede dag voor Sijtze Keur. Niet alleen ontmoette hij koningin Máxima, ook verkocht hij drie werken die in de nieuwe Outsider Art Galerie in de Hermitage te zien zijn. Niet verrassend overigens, want ook tijdens de tentoonstelling van de Special Award 2015 trokken Keur’s op de natuur geïnspireerde schilderijen al veel belangstelling.

 

Naast een galerie en een atelier met plek voor acht kunstenaars – waar Sijtze Keur ook schildert – opende woensdag in de Hermitage het Outsider Art Museum. Een permanent museum met werk van toonaangevende nationale en internationale ‘Outsiderkunstenaars’. Het is het eerste museum in Nederland dat exclusief gewijd is aan kunst van buitengewone kunstenaars.

 

 

Het museum opent op een moment dat er veel aandacht is voor deze kunststroming. In de Kunsthal opende onlangs The Museum of Everything (lees hier het verslag van de opening), waar eveneens kunst van onafhankelijke en niet volgens de academiegeschoolde kunstenaars te zien is. Interessant is dat James Brett, oprichter van het tijdelijke museum in de Kunsthal, zich niet kan vinden in de term Outsider Art, terwijl het museum in de Hermitage juist opvallend gebruik maakt van deze benaming. Over de term valt, terecht, te twisten, maar voorop staat dat het een goede zaak is dat deze kunstenaars en hun kunstwerken nu volop in de schijnwerpers staan.

 

Terug naar het Outsider Art Museum. De Hermitage heeft het museum opgericht in samenwerking met Het Dolhuys en zorgorganisatie Cordaan, en het nieuwe museum ingericht met een prachtige selectie kunstwerken. Hoewel de zalen wel erg donker en duister zijn, komen de werken wel goed tot hun recht. Naast speciale aandacht voor Japanse kunstenaars, is er ook veel werk te zien van kunstenaars van Nederlandse bodem. En daartussen zien we veel bekende namen; kunstenaars die ook door Special Arts vertegenwoordigd worden en al dan niet genomineerd waren voor de Special Award 2015. Er hangt werk van onder andere Ralph Noort, Jeroen Pomp, Jefke Dijkstra en Derk Wessels. 

 

 

Dick van den Toorn, Outsider Art-verzamelaar, opende het museum samen met artistiek en zakelijk directeur Hans Looijen. Van den Toorn hield een toespraak waarin hij zijn fascinatie voor de kunst en het verzamelen verklaarde – of eigenlijk niet verklaarde. Want zoals hij zelf aangaf is er geen eenduidige verklaring voor zijn fascinatie. Hij verzamelt ‘gewoon’ wat hij mooi vindt, wat hem aanspreekt. Niet vanuit intellectualistische motivatie of inhoudelijke beweegredenen, maar vanuit gevoel. Hij “snapt er geen bal van” maar heeft ondertussen uitstekend oog voor de kunst. Hij omschreef treffend wat ‘Outsiderkunst’ zo bijzonder maakt: het absurdistische, het onbegrijpelijke, het ontregelende, het surrealistische. “Je ziet het niet aankomen, maar het komt direct bij je binnen. De kunstenaars zijn zich van geen kunst bewust. En toch creëren ze met een noodzaak alsof hun leven er vanaf hangt.”

Van den Toorn gaf de ideale introductie om de werken op de tentoonstelling met een open blik te benaderen - net zoals de kunstenaars hun omgeving benaderen. Bovendien gaf hij nog een waardevol en toepasselijk advies: “Leer kijken met je oren en leer luisteren met je ogen.”